świadczenia opieki zdrowotnej

Projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej przewiduje m.in. rozszerzenie uprawnienia do bezpłatnych leków i wyrobów medycznych o kobiety w okresie połogu.

Zakłada też uregulowanie marży leków recepturowych, wprowadzenie limitów cen leków recepturowych i ułatwienie procesu wystawiania tzw. recept 75 plus i tzw. recept ciąża plus oraz wyrobów medycznych.

Regulacja przewiduje także dostosowanie przepisów do specyfiki skierowań wystawianych w postaci elektronicznej.

Projekt wprowadza rozwiązania umożliwiające pielęgniarkom i położnym, które zdobyły kwalifikacje zawodowe w Wielkiej Brytanii do 31 grudnia 2020 r., uzyskanie prawa wykonywania zawodu w Polsce na zasadach obowiązujących do tego dnia.

Dodatkowo zakłada się, że lekarze i lekarze dentyści odbywający staż podyplomowy mogą samodzielnie przeprowadzać badanie kwalifikacyjne i przeprowadzać szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 także poza podmiotem, w którym odbywają staż. Ma to umożliwić zwiększenie dostępu do tych szczepień.

Projekt wprowadza także rozwiązania dotyczące:

• umożliwienia osobom przebywającym w izolacji lub kwarantannie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej bez konieczności hospitalizacji;
• możliwości podpisywania elektronicznej dokumentacji medycznej innym rodzajem podpisu elektronicznego niż dotychczas, zapewniającym autentyczność wytworzonego dokumentu.

Od 8 listopada obowiązuje nowelizacja rozporządzenia w sprawie udzielania świadczeń zdrowotnych przez podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności (Dz.U. poz. 1748). Zakłada m.in. odstąpienie od obowiązku wykonywania badania stanu uzębienia i w niektórych przypadkach od obowiązku wykonywania profilaktycznego radiologicznego badania klatki piersiowej.

Rozporządzenie wprowadza także zmianę w zakresie decyzji o przyjęciu osoby pozbawionej wolności do szpitala. Odmowa przyjęcia do szpitala następuje wyłącznie ze względów medycznych po przeprowadzeniu badania lekarskiego. Po odmowie przyjęcia do szpitala kierujący tym szpitalem lub upoważniony przez niego lekarz podmiotu leczniczego wydaje zalecenia, które określają dalszy tryb postępowania z osobą pozbawioną wolności.

Rozporządzenie zmienia także zasady wykonywania profilaktycznego radiologicznego badania klatki piersiowej. Zgodnie z nimi lekarz podmiotu leczniczego może odstąpić od wykonania badania, jeżeli osoba pozbawiona wolności przedstawi wynik takiego badania wykonanego w okresie 6 miesięcy poprzedzających datę przyjęcia do zakładu karnego lub lekarz podmiotu leczniczego ma dostęp do wyniku takiego badania.

Wprowadzono także zapisy dotyczące określenia maksymalnego okresu czasu, na który można zlecić lek. Zgodnie z nowymi przepisami, lekarz może jednorazowo zlecić lek do maksymalnie 120-dniowego stosowania. Ponadto - wykonując zlecenia lekarskie z zakresu farmakoterapii - można podać inny lek niż lek zlecony, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej lub postaci farmaceutycznej zbliżonej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym. Nie dotyczy to sytuacji, w której zlecający wpisał odpowiednią adnotację i uznał za niemożliwą zamianę przepisanego leku.

Bezpłatne świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej dla każdego, również dla nieubezpieczonych,  zakłada nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, którą 4 listopada przyjął Sejm.

Nowelizacja wprowadza zmiany, które zagwarantują każdej osobie korzystającej ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej (także nocnej i świątecznej), że nie poniesie kosztów z tym związanych, nawet gdy wystąpią trudności z potwierdzeniem jej prawa do świadczeń opieki zdrowotnej.

Zgodnie z nowymi przepisami NFZ nie będzie dochodził kosztów udzielonych świadczeń w takim przypadku. Rozwiązanie to nie będzie dotyczyć kosztów, jakie NFZ ponosi na refundację przepisanych przez lekarza leków, które są dostępne w aptece.

Nowelizacja przewiduje ponadto odstąpienie od obowiązku uiszczania przez pacjenta kosztów świadczeń i windykacji przez NFZ należności z tego tytułu, gdy jedyną przyczyną braku prawa do świadczeń był brak zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. W takim przypadku odstąpienie od windykacji nastąpi, gdy pacjent, w przewidzianych w ustawie terminach, zostanie zgłoszony do ubezpieczenia.

Ponadto - zgodnie z nowymi przepisami - obowiązkowe szczepionki od 2017 roku nadal będą finansowane z budżetu państwa, a nie przez NFZ. Na mocy zmian uchwalonych przez parlament w połowie 2015 roku, od 2017 roku zakup szczepionek przewidzianych do obowiązkowych szczepień miał być finansowany nie z budżetu państwa, a przez NFZ.

Projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przewiduje, że każda osoba będzie zwolniona z ponoszenia kosztów świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, gdy ich udzielono, a placówka nie miała możliwości poświadczenia prawa do takich świadczeń.

Nie oznacza to jednak rezygnacji z obowiązku opłacania składek na NFZ. Chodzi jedynie o odstąpienie z dochodzenia przez NFZ kosztów udzielonych świadczeń, np. gdy student, który jest ubezpieczony podejmie pracę, czyli zostanie wyrejestrowany z ubezpieczenia jako student, a po zakończeniu pracy i po powrocie na studia nie dojdzie do automatycznego przywrócenia go do ubezpieczenia.

Takie rozwiązanie pozytywnie wpłynie na dostępność świadczeń podstawowej opieki medycznej i wyeliminuje sytuację, że pacjent nie skorzystał ze świadczenia z obawy przed poniesieniem kosztów.

Dodatkowo w ramach programu obowiązkowych szczepień ochronnych zdecydowano, że zakup szczepionek nie będzie finansowany przez NFZ. Szczepionki będą finansowane z budżetu państwa. W ten sposób zrezygnowano z zapisu ustawowego, zgodnie z którym od 2017 roku to NFZ miał finansować zakup obowiązkowych szczepionek dla ubezpieczonych.

Finansowanie szczepionek z budżetu państwa oznacza przywrócenie odpowiedzialności państwa za politykę zdrowotną, w tym za prowadzenie działań profilaktycznych. Koszt projektowanej regulacji w 2017 roku wyniesie ok. 142 mln zł. W latach 2017-2026 na ten cel trzeba będzie wyasygnować ok. 1 573 mln zł.

Minister zdrowia wydał rozporządzenie z 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1400). Rozporządzenie zawiera przepisy określające proces otrzymywania przez świadczeniodawców dodatkowych środków na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne, wprowadza obowiązek stosowania kwestionariusza jakości oraz okołooperacyjnej karty kontrolnej. Ustalono również dokładny termin na przekazanie wniosków o przesunięcia środków w przypadku zawarcia z tym samym oddziałem wojewódzkim NFZ umów na co najmniej dwa rodzaje świadczeń przez świadczeniodawcę.

Do 29 września 2015 r. świadczeniodawcy, którzy mają umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, z wyłączeniem świadczeń POZ i świadczeń wysokospecjalistycznych, są zobowiązani do przekazania do NFZ informacji o liczbie pielęgniarek i położnych oraz formie ich zatrudnienia. Pozwoli to świadczeniodawcom na otrzymanie dodatkowych środków finansowych na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne.

Resort zdrowia przekazał do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia ministra zdrowia dotyczący sposobu i kryteriów ustalania dopuszczalnego czasu oczekiwania na wybrane świadczenia opieki zdrowotnej.
Projekt dotyczy ogółu świadczeń szpitalnych, świadczeń wysokospecjalistycznych, a ponadto świadczeń, które nie zaliczają się do tej kategorii, ale zostały wymienione w rozporządzeniu ministra zdrowia z 4 listopada 2014 r. w sprawie wykazu świadczeń wymagających uprzedniej zgody dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ.
W porównaniu z dotychczasowym rozporządzeniem wprowadzono zmiany dotyczące zakresu świadczeń, do których ma ono zastosowanie, oraz poszerzono katalog kryteriów ustalania dopuszczalnego czasu oczekiwania.