11 najważniejszych zmian w ochronie zdrowia, które wprowadzi program „Polski Ład”

1. 7% PKB na zdrowie

Zgodnie z zapowiedziami więcej na zdrowie będą płacić przedsiębiorcy, a składki zdrowotnej nie będzie już można odliczyć od podatku. Poziom 6% PKB ma być osiągnięty rok wcześniej, czyli już w 2023 roku.

W 2027 roku ma to być już 7% PKB (6% PKB oznacza kwotę przewyższającą 150 mld zł, a 7% PKB to około 200 mld zł). To za sprawą m.in. nowej składki zdrowotnej.

Aby zagwarantować wyższe dochody systemu ochrony zdrowia, zmiany obejmą także wprowadzenie takich samych zasad opłacania składek zdrowotnych dla działalności gospodarczej, jak w przypadku umów o pracę. Rada Ministrów ma przyjąć te zmiany we wrześniu 2021 roku. Wraz z innymi zapowiadanymi zmianami w systemie podatkowym ma to odwrócić obecną sytuację, gdy de facto osoby o niskich dochodach są bardziej obciążone niż osoby o wysokich dochodach. 

Składka zdrowotna podlega częściowo odliczeniu od podatku dochodowego (7,75% podstawy wymiaru). To z kolei oznacza, że odliczeniu podlega 86,11% wartości składki. Po zmianach zaś nie będzie już takiej możliwości. W efekcie opodatkowanie jednym wzrośnie, choć innym się zmniejszy, za sprawą wyższej kwoty wolnej. Będzie ona płacona od całości zarobków, niezależnie od tego, czy ktoś prowadzi firmę, czy jest zatrudniony na umowie o pracę. Oznacza to de facto wzrost podatków dla przedsiębiorców i samozatrudnionych. Więcej zapłacą osoby lepiej zarabiające, czyli specjaliści. Dzięki temu system ma się stać bardziej solidarny, a jednocześnie mogą wzrosnąć wpływy do NFZ. s

2. „Profilaktyka 40+”

Osoby 40 plus mają być objęte specjalnym programem profilaktycznym. Bezpośrednio dla pacjentów pojawia się oferta profilaktyki dla osób 40 plus. Chodzi o pakiet badań diagnostycznych, dzięki któremu będzie można wykryć, czy ma się np. cukrzycę, kobiety będą mogły wykonać mammografię czy cytologię, a mężczyźni zbadać prostatę.

Skierowania będą dostępne w Internetowym Koncie Pacjenta po wypełnieniu ankiety.

Aby jak najwięcej Polaków wzięło w udział w badaniach, planowane jest połączenie badań profilaktycznych z okresowymi badaniami w zakresie medycyny pracy.

3. Zniesienie limitów u specjalistów

Polski Ład przewiduje zniesienie limitów u specjalistów: zostanie rozszerzona opieka ambulatoryjna i zniesione będą limity przyjęć pacjentów poniżej 18 lat.

Następnie planowane jest zniesienie limitu dla wszystkich Polaków.

4. Ustawa o jakości

Kolejną zapowiedzią jest obietnica poprawy jakości opieki medycznej, którą ma gwarantować ustawa o jakości. Pozwoli ona na każdym poziomie systemu ochrony zdrowia zaimplementować́ mechanizmy akredytacji i monitorowania jakości.

Ponadto umożliwi zbudowanie m.in. krajowego systemu monitorowania zdarzeń́ niepożądanych. System ten w wielu krajach, przy zapewnieniu ochrony i bezpieczeństwa osobom zgłaszającym takie zdarzenia, w istotny sposób wpłynął na poprawę̨ rozwiązań́ dotyczących działalności medycznej i organizacji pracy.

5. Usprawniona nocna pomoc lekarska

Realną zmianą może być swoisty triaż w nocnej i świątecznej opiece medycznej. Szpitale będą działały na zasadzie trzech etapów kontaktu z pacjentem: wstępna diagnostyka i e-rejestracja pacjenta, sieci powiatowych ambulatoriów całodobowych, interwencja karetki ratownictwa medycznego i transport na szpitalny oddział ratunkowy. Czyli wprowadza się teleporadę przed wizytą w nagłych przypadkach.

6. Rozwój nowoczesnych technologii w ochronie zdrowia

Wygodą dla pacjentów ma być wprowadzenie na poziomie ogólnopolskim tego, co działa już w części placówek i prywatnej ochronie zdrowia – czyli zapisy na wizyty przez telefon i Internet oraz SMS-y przypominające o wizytach. Ma to działać dzięki Centrum Obsługi Pacjenta – pacjent.gov.pl.

Widać tendencję do tego, by narzędzia e-zdrowia, takie jak zapowiadane moduły Centrum Obsługi Pacjenta, niejako „kierowały ruchem” pacjentów, wskazując im np. wolne miejsca na wizyty u specjalistów.

7. Program badawczy nad COVID-19

Przewiduje się powołanie zespołów badawczych z najlepszych polskich uniwersytetów i szpitali, które otrzymają wsparcie finansowe dla prac nad lekami i szczepionkami chroniącymi przed kolejnymi mutacjami wirusa. Dla chorych, którzy wymagają pomocy w rekonwalescencji postcovidowej, realizowany będzie program rehabilitacji

8. Wyższe wynagrodzenia kadr medycznych

W dokumencie uwzględniono kwestie kadry medycznej. Minimalne wynagrodzenie pracowników medycznych ma być podwyższone. Przy wzroście nakładów na zdrowie kluczowe będzie także odpowiednie opłacanie specjalistów.

Wprowadzono zapis o szybkiej ścieżce wejścia do zawodu dla pielęgniarek, które mają kwalifikacje, a nie pracują w zawodzie.

Zapowiedziano także udostępnienie atrakcyjnych kredytów na start dla medyków po egzaminie specjalizacyjnym lub powrocie z zagranicy.

Dodatkowo obiecano sukcesywnie zwiększać liczbę lekarzy specjalistów.

Planowane jest dalsze zwiększanie wynagrodzeń młodych lekarzy, zwłaszcza w dziedzinach priorytetowych, a także wprowadzenie kredytów na studia niestacjonarne oraz stypendiów na studia medyczne i specjalizacje (bezzwrotnych po odpracowaniu w publicznym systemie ochrony zdrowia).

9. Krajowa Sieć Onkologiczna i Krajowa Sieć Kardiologiczna

W Polskim Ładzie wpisano kontynuację działania Krajowej Sieci Onkologicznej oraz stworzenie Krajowej Sieci Kardiologicznej, której celem jest budowa programu, który umożliwi nielimitowany dostęp pacjentów kardiologicznych do diagnostyki i terapii, koordynację leczenia, wdrożenie programów prewencji pierwotnej i wtórnej, a przez to obniżenie śmiertelności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego, pozostających wciąż głównymi przyczynami zgonów Polaków.

10. Fundusz Modernizacji Szpitali i Fundusz Medyczny

Zapowiadane są też zmiany systemowe. Chodzi o zmniejszenie liczby organów założycielskich oraz modernizację i restrukturyzację, za co ma odpowiadać nowo powołana Agencja Rozwoju Szpitali. Agencja będzie również odpowiadać za monitorowanie wdrażanych programów, ewentualne zmiany w procesach rozwoju, modernizacji i restrukturyzacji, a także analizę ich efektów. Zakłada się także stworzenie korpusu menedżerów i zmianę struktury właścicielskiej szpitali.

Program unowocześniania i modernizacji infrastruktury będzie się opierać na przekazywaniu samorządom środków na realizację inwestycji w placówkach opieki zdrowotnej funkcjonujących na ich terenie.

Taki mechanizm pozwoli na sprawne przeprowadzanie remontów i dostosowywanie infrastruktury w przychodniach lekarzy rodzinnych i poradniach specjalistycznych.

Fundusz Medyczny posłuży finansowaniu drogich terapii, onkologii i realizacji badań nad nowymi terapiami. Zakładane jest także stworzenie korpusu menedżerów.

11. Drugi etap reformy sieci szpitali

Głównym elementem reformy sieci szpitali będzie wprowadzenie obowiązkowego monitorowania jakości klinicznej obsługi pacjenta i efektywności zarządzania.

Zmienione będą kryteria przypisania do sieci szpitali, analiza porównawcza będzie obowiązkowa, a na jej podstawie wyłonieni będą liderzy szpitalnictwa.