ciąża

W rozporządzeniu ministra zdrowia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej doprecyzowano terminy i zakresy świadczeń profilaktycznych, badań diagnostycznych i konsultacji medycznych, do których kobieta ma prawo w czasie ciąży. Najistotniejszą zmianą w tym zakresie jest obowiązek przeprowadzania badania przesiewowego u ciężarnej, dotyczącego wystąpienia ryzyka depresji w ciąży i depresji poporodowej.

Kolejną nowością jest kwestia ujednolicenia edukacji przedporodowej, przygotowania wraz z ciężarną planu opieki przedporodowej i planu porodu. 

Ostatnią istotną na etapie przedporodowym zmianą jest likwidacja obowiązkowej hospitalizacji po 41 tygodniu ciąży.

Ustawodawca bardzo szeroko odniósł się również do łagodzenia bólu porodowego, wskazując, że rodzącej należy przekazać w zrozumiały sposób informację o przebiegu porodu, metodach łagodzenia bólu porodowego i ich dostępności. 

Nowe rozporządzenie kładzie duży nacisk na kwestię karmienia piersią.

Rozporządzenie szeroko odnosi się do kobiet w szczególnej sytuacji, tj. takiej gdy rozpoznano podczas ciąży ciężką chorobę lub wadę dziecka, poronienia, urodzenia dziecka martwego, niezdolnego do życia, chorego lub z wadami wrodzonymi. Zmodyfikowano przepis mówiący o tym, że matki doświadczające trudnych sytuacji przy porodzie nie mogą kontaktować się z kobietami, które urodziły zdrowe dzieci. 

Nowelizacja rozporządzenia z 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz.U. z 2016 r. poz. poz. 694 ze zm.) rozszerza wymagania dla placówek sprawujących opiekę nad kobietami ciężarnymi w okresie ciąży, porodu i połogu.

W odniesieniu do świadczeń neonatologicznych zwiększono wymagania kadrowe, jak i sprzętowe. W przypadku I i II poziomu referencyjności wymagana będzie nie tylko całodobowa opieka lekarska, ale również całodobowa opieka pielęgniarki lub położnej we wszystkie dni tygodnia (w pierwotnym projekcie nowelizacji przewidywano wyłącznie możliwość sprawowania opieki przez położną).

Przy II poziomie konieczna będzie również opieka psychologa w wymiarze 0,5 etatu. W placówkach zapewniających III poziom referencyjności wymagane będzie natomiast dodatkowo zatrudnienie fizjoterapeuty (w wymiarze 0,5 etatu) i logopedy (w dostępie).

W zakresie wymagań sprzętowych, na każdym poziomie referencyjności, konieczne będzie posiadanie stanowiska do odciągania pokarmu i chłodziarki do przechowywania mleka.

Placówki udzielające świadczeń z zakresu położnictwa i ginekologii będą musiały stosować standardy postępowania medycznego z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych i standardów łagodzenia bólu porodowego. Rozporządzenie rozszerza więc standardy i wskazuje, że kobiety w ciąży z uprzednio rozpoznaną i udokumentowaną wadą rozwojową płodu lub ciężką, nieuleczalną chorobą płodu powinny być kierowane wyłącznie do placówek o trzecim poziomie referencyjności.

Placówki, które nie spełniają nowych wymogów, będą mogły realizować świadczenia na dotychczasowych zasadach do 1 sierpnia 2017 r.

Od lipca placówki medyczne, które przystąpią do konkursu na prowadzenie programu opieki koordynowanej nad kobietą w ciąży fizjologicznej i spełnią określone kryteria mogą realizować program, a przyszłe mamy - korzystać z nowych rozwiązań. Polegają one m.in. na finansowanej przez NFZ, pełnoprofilowej opiece w okresie fizjologicznej ciąży, porodu oraz w okresie sześciu tygodni po urodzeniu dziecka. Ciężarna będzie mogła zgłosić się do programu na każdym etapie ciąży.

Nad bezpieczeństwem mamy i dziecka będzie czuwać zespół złożony z lekarza ginekologa, położnej oraz lekarzy szpitala. W ramach opieki koordynowanej zespół będzie zapewniał całość opieki nad matką i dzieckiem od momentu potwierdzenia ciąży lub zgłoszenia się pacjentki, do czasu ukończenia przez dziecko pierwszych sześciu tygodni życia.

Zasady funkcjonowania programu opieki koordynowanej nad kobietą w ciąży fizjologicznej określa zarządzenie nr 23/2016/DSOZ prezesa Narodowego  Funduszu  Zdrowia z 13 kwietnia 2016 r.zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne wchodzi w życie 1 lipca.