Wstępne trawienie zaczyna się już w momencie wkładania pokarmu do ust. Główną rolę odgrywa tutaj amylaza ślinowa – enzym zawarty w ślinie, odpowiedzialny za chemiczny rozkład węglowodanów. Równocześnie odbywa się mechaniczne rozdrabnianie pokarmu przez zęby, co ułatwia jego dalszy transport i obróbkę w przewodzie pokarmowym.
Pomijanie roli jamy ustnej to częsty błąd. Zbyt szybkie jedzenie i niedokładne przeżuwanie pokarmu może obciążać żołądek, a w efekcie powodować objawy niestrawności – uczucie pełności lub zgagę. Pomocne mogą być wówczas leki osłonowe na żołądek, które zmniejszają drażniące działanie treści pokarmowej na błonę śluzową żołądka. Jednak najzdrowszym nawykiem jest spokojne jedzenie oraz dokładne przeżuwanie pokarmu.
Kolejnym miejscem trawienia pokarmu jest żołądek, chociaż warto podkreślić, że nie jest to jeszcze zasadniczy etap trawienia. W żołądku dochodzi do rozkładu białek – dzięki działaniu pepsyny i kwasu solnego. Ten kwaśny odczyn pełni również funkcję ochronną – neutralizuje wiele drobnoustrojów, które mogłyby przedostać się wraz z pokarmem do dalszych odcinków przewodu pokarmowego.
U niektórych osób, zwłaszcza stosujących leki na astmę mogą pojawić się objawy związane z podrażnieniem żołądka lub nasilonym refluksem. Dzieje się tak, ponieważ niektóre substancje czynne zawarte w lekach powodują napięcie dolnego zwieracza przełyku lub zaburzają rytm opróżniania żołądka. Rozwiązaniem może być jednoczesne stosowanie leków osłonowych, które łagodzą podrażnienia błony śluzowej i redukują efekty uboczne, w tym refluks i zgagę.
Po opuszczeniu żołądka treść pokarmowa trafia do dwunastnicy – pierwszego odcinka jelita cienkiego. To tutaj odbywa się zasadnicza część trawienia. Enzymy trzustkowe rozkładają białka, tłuszcze i węglowodany, natomiast żółć produkowana w wątrobie i wydzielana przez pęcherzyk żółciowy umożliwia emulgację tłuszczów, co znacznie ułatwia ich rozkład.
Jelito cienkie to również główne miejsce wchłaniania składników odżywczych. Mikrostruktury zwane kosmkami jelitowymi zwiększają powierzchnię kontaktu i umożliwiają przenikanie witamin, minerałów, aminokwasów czy kwasów tłuszczowych do krwiobiegu. Zaburzenia w tym obszarze mogą prowadzić do niedoborów, nawet jeśli dieta wydaje się prawidłowa.
Jak widzisz, trawienie to skomplikowany i wieloetapowy proces, który rozpoczyna się już w jamie ustnej. Żołądek również odgrywa ważną rolę, ale kluczowy etap trawienia pokarmu ma miejsce dopiero w jelitach.
Pamiętaj, że prawidłowe trawienie jest fundamentem zdrowia. Jeśli stosujesz jakiekolwiek leki na receptę (lub nawet bez recepty), upewnij się, czy nie mają one negatywnego wpływu na procesy trawienne. W tym celu warto zasięgnąć porady lekarza, który zaleci odpowiednie postępowanie.
/WiedzaiPraktyka
/wip