poród

W rozporządzeniu ministra zdrowia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej doprecyzowano terminy i zakresy świadczeń profilaktycznych, badań diagnostycznych i konsultacji medycznych, do których kobieta ma prawo w czasie ciąży. Najistotniejszą zmianą w tym zakresie jest obowiązek przeprowadzania badania przesiewowego u ciężarnej, dotyczącego wystąpienia ryzyka depresji w ciąży i depresji poporodowej.

Kolejną nowością jest kwestia ujednolicenia edukacji przedporodowej, przygotowania wraz z ciężarną planu opieki przedporodowej i planu porodu. 

Ostatnią istotną na etapie przedporodowym zmianą jest likwidacja obowiązkowej hospitalizacji po 41 tygodniu ciąży.

Ustawodawca bardzo szeroko odniósł się również do łagodzenia bólu porodowego, wskazując, że rodzącej należy przekazać w zrozumiały sposób informację o przebiegu porodu, metodach łagodzenia bólu porodowego i ich dostępności. 

Nowe rozporządzenie kładzie duży nacisk na kwestię karmienia piersią.

Rozporządzenie szeroko odnosi się do kobiet w szczególnej sytuacji, tj. takiej gdy rozpoznano podczas ciąży ciężką chorobę lub wadę dziecka, poronienia, urodzenia dziecka martwego, niezdolnego do życia, chorego lub z wadami wrodzonymi. Zmodyfikowano przepis mówiący o tym, że matki doświadczające trudnych sytuacji przy porodzie nie mogą kontaktować się z kobietami, które urodziły zdrowe dzieci. 

Nowelizacja rozporządzenia z 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz.U. z 2016 r. poz. poz. 694 ze zm.) rozszerza wymagania dla placówek sprawujących opiekę nad kobietami ciężarnymi w okresie ciąży, porodu i połogu.

W odniesieniu do świadczeń neonatologicznych zwiększono wymagania kadrowe, jak i sprzętowe. W przypadku I i II poziomu referencyjności wymagana będzie nie tylko całodobowa opieka lekarska, ale również całodobowa opieka pielęgniarki lub położnej we wszystkie dni tygodnia (w pierwotnym projekcie nowelizacji przewidywano wyłącznie możliwość sprawowania opieki przez położną).

Przy II poziomie konieczna będzie również opieka psychologa w wymiarze 0,5 etatu. W placówkach zapewniających III poziom referencyjności wymagane będzie natomiast dodatkowo zatrudnienie fizjoterapeuty (w wymiarze 0,5 etatu) i logopedy (w dostępie).

W zakresie wymagań sprzętowych, na każdym poziomie referencyjności, konieczne będzie posiadanie stanowiska do odciągania pokarmu i chłodziarki do przechowywania mleka.

Placówki udzielające świadczeń z zakresu położnictwa i ginekologii będą musiały stosować standardy postępowania medycznego z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych i standardów łagodzenia bólu porodowego. Rozporządzenie rozszerza więc standardy i wskazuje, że kobiety w ciąży z uprzednio rozpoznaną i udokumentowaną wadą rozwojową płodu lub ciężką, nieuleczalną chorobą płodu powinny być kierowane wyłącznie do placówek o trzecim poziomie referencyjności.

Placówki, które nie spełniają nowych wymogów, będą mogły realizować świadczenia na dotychczasowych zasadach do 1 sierpnia 2017 r.

Standardy opieki nad ciężarną w przypadku występowania powikłań określają sposoby postępowania w najczęstszych patologiach ciąży i głównych przyczynach umieralności i zachorowalności okołoporodowej zarówno matek, płodów, jak i noworodków.

Zgodnie z nimi kobieta, która straciła dziecko, nie powinna przebywać w sali razem z innymi ciężarnymi lub kobietami, które urodziły zdrowe dzieci

Standardy uwzględniają także tzw. niepowodzenia położnicze czyli sytuacje, gdy dochodzi do poronienia, urodzenia dziecka martwego, niezdolnego do życia lub obarczonego letalnymi schorzeniami. Są to także sytuacje, gdy kobieta spodziewa się urodzenia chorego dziecka.

W standardach zapisano, że po przekazaniu kobiecie informacji o śmierci lub ciężkiej chorobie dziecka lekarz powinien dać jej czas na możliwość oswojenia się z tą sytuacją, zanim wyjaśni jej szczegółowo przyczyny tego niepowodzenia i zanim podejmą decyzję o dalszym postępowaniu. Na życzenie pacjentki należy jej też umożliwić wsparcie psychologiczne i wsparcie bliskich.

Najczęstszymi przyczynami powikłań w ciąży są nadciśnienie tętnicze, przedwczesny poród, ciąża bliźniacza, niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu oraz krwotok położniczy. Rozporządzenie ministra zdrowia z 9 listopada 2015 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2007) określa poszczególne elementy opieki medycznej w takich sytuacjach, między innymi  zakres niezbędnych badań diagnostycznych, świadczeń profilaktycznych i leczniczych, a także miejsce ich udzielania.

NFZ konsultuje projekt nowelizacji zarządzenia dotyczącego zawierania i realizacji umów na leczenie szpitalne. Zarządzenie reguluje między innymi zagadnienia związane z kosztami znieczulenia stosowanego przy porodzie.

Wprowadzona zmiana dotyczy utworzenia odrębnego produktu rozliczeniowego do  rozliczania znieczulenia stosowanego przy porodzie zakończonym drogami natury. Nowe świadczenie: „Koszty dodatkowe znieczulenia zewnątrzoponowego ciągłego do porodu niezawarte w wartości JGP”, umieszczone w katalogu świadczeń do sumowania (załącznik nr 1c do zarządzenia), jest świadczeniem dedykowanym do sumowania z grupami JGP związanymi z porodem.

Świadczenie „Koszty dodatkowe znieczulenia zewnątrzoponowego ciągłego do porodu nie zawarte w wartości JGP” zostało wprowadzone w celu zapewnienia właściwej dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej związanych z porodem, w szczególności z zastosowaniem znieczulenia zewnątrzoponowego.

Efektem proponowanej regulacji ma być poprawa komfortu i bezpieczeństwa rodzących oraz ich dzieci, a także poprawa jakości usług związanych z porodem.

Opinie do projektu zarządzenia można nadsyłać do Funduszu do 26 czerwca, na adres e-mail: [email protected].