Od 1 stycznia 2023 r. ważne zmiany w reklamach produktów medycznych

Mimo że ustawa z 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych weszła w życie w ubiegłym roku, niektóre z jej przepisów zaczynają obowiązywać dopiero od nowego roku. Jednym z nich jest zakaz wykorzystywania w reklamach wizerunków lekarzy, pielęgniarek, farmaceutów lub osób podających się za wykonujące zawody medyczne.

Zgodnie z nowymi przepisami przedstawionymi w rozdziale 12 ustawy o wyrobach medycznych, reklama wyrobu podawana do publicznej wiadomości musi być sformułowana zrozumiale. Dotyczy to m.in. słów medycznych i naukowych, a także cytatów wyników badań naukowych, opinii ekspertów lub literatury fachowej, jeśli jest ona prezentowana ogółowi społeczeństwa, a nie profesjonalistom.

Wedle definicji ustawowej, profesjonaliści to osoby mające specjalistyczną wiedzę medyczną i doświadczenie, W przeciwieństwie do tych ekspertów, ogół społeczeństwa to pacjenci, konsumenci, importerzy, dystrybutorzy lub po prostu zwykli użytkownicy Internetu.

Reklama nie może także zachęcać dzieci do zakupu, nakłaniać dorosłych lub opiekunów do zakupu reklamowanych produktów oraz nawiązywać do towarów, które nie są przeznaczone do powszechnego użytku. Zgodnie z przepisami, istotne informacje, które muszą znaleźć się w reklamie, oraz sposób jej prezentacji określi rozporządzenie ministra zdrowia.

W ustawie określono zasady reklamy w miejscu świadczenia usług medycznych. Od tego momentu reklama produktu przez odwiedzających personel medyczny jest dozwolona tylko z wyprzedzeniem i poza godzinami pracy pracowników ochrony zdrowia, takich jak lekarze, farmaceuci i pielęgniarki.

Ponadto spotkanie z przedstawicielem firmy może się odbyć wyłącznie za zgodą kierownictwa placówki medycznej. Wszelkie reklamy audiowizualne, dźwiękowe i wizualne prowadzone w aptece lub placówce medycznej nie mogą zakłócać ich działalności. Ponadto żadne wizyty przedstawicieli firm oferujących wyroby medyczne nie powinny utrudniać działalności placówek medycznych.

Naczelna Izba Lekarska, obok nowych regulacji, przypomina o przepisach Kodeksu Etyki Lekarskiej. Zgodnie z nim lekarze i lekarze dentyści dysponują ograniczoną swobodą reklamowania i informowania o świadczeniu usług medycznych. Przepis art. 63 KEL zakazuje reklamowania się oraz wyrażania zgody na użycie swego nazwiska lub wizerunku w celach komercyjnych.

Co więcej, zgodnie z przepisami zawartymi w art. 14 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, informacje o zakresie i rodzajach udzielnych świadczeń zdrowotnych może podawać jednie podmiot medyczny, wykonujący działalność leczniczą. Treść i forma tych informacji nie mogą nosić znamion reklamy.

Lekarze i lekarze dentyści, którzy nie stosują się do regulacji zawartych w Kodeksie Etyki Lekarskiej, muszą liczyć się z tym, że poniosą za to odpowiedzialność zawodową na podstawie rozdziału 5 ustawy z 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich.

Postępowania w przypadkach nadużywania wizerunku lekarza do celów komercyjnych są wszczynane przez rzeczników odpowiedzialności zawodowej, którzy następnie kierują wnioski o ukaranie lekarza do sądów lekarskich.

Za nieetyczne zachowania lekarze biorący udział w reklamach karani są naganami i upomnieniami. Są też kary finansowe na cele społeczne w wysokości od jednej trzeciej do czterokrotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce, czyli nawet po kilkanaście tysięcy zł.