„Profilaktyka 40 PLUS” – wydłużenie programu pilotażowego o rok

Wprowadzenie zmian w rozporządzeniu ministra zdrowia z 14 czerwca 2021 r. w sprawie programu pilotażowego „Profilaktyka 40 PLUS” wynika z konieczności:

1) wydłużenia etapu realizacji programu pilotażowego o rok, tj. do 31 grudnia 2023 r.;

2) wydłużenia etapu ewaluacji programu pilotażowego, trwającego 3 miesiące od dnia zakończenia etapu realizacji programu pilotażowego. Termin, w którym Narodowy Fundusz Zdrowia oceni wyniki programu pilotażowego wydłużono do 31 marca 2024 r.

Rozwiązania dotyczące organizacji cyklicznych działań profilaktycznych obejmujące duże grupy mieszkańców są stosowane w kilku państwach Unii Europejskiej.

Model austriacki zakłada, że badania przysługują raz w roku każdemu obywatelowi ≥18. roku życia Zakres wywiadu, badań i interwencji jest szeroki. Program uwzględnia dwie wizyty lekarskie, każda trwająca około godzinę. W kwestionariuszu są uwzględnione pytania i badania dotyczące chorób układu krążenia, cukrzycy, badań przesiewowych w kierunku nowotworów, zaburzeń wzroku, słuchu i poznawczych.

We Francji każda osoba ubezpieczona w systemie ubezpieczeń społecznych (oraz osoby pozostające na jej utrzymaniu) może skorzystać raz na 5 lat (lub częściej, jeśli wymaga tego stan zdrowia) z bezpłatnej oceny stanu zdrowia.

W Holandii istnieją narodowe profilaktyczne badania stanu zdrowia. Zaproszenia na badania są wysyłane przez lekarza pierwszego kontaktu lub Municipal and Regional Health Service (GGD) do populacji, do której skierowany jest dany program. W Niemczech niemiecki fundusz zdrowia finansuje badania kontrolne, które przysługują pacjentom od 35. roku życia co 3 lata.

Model w Wielkiej Brytanii zakłada, że badania przysługują obywatelom w wieku 40–74 lata w pięcioletnich interwałach czasowych. Trwająca około 30. minut kontrola stanu zdrowia służy głównie w celu identyfikacji grup ryzyka w kierunku wykrycia cukrzycy i chorób układu krążenia. W przypadku stwierdzenia grup ryzyka następuje odesłanie do lekarza GP (General Practicioner), czyli lekarza pierwszego kontaktu lub poradni. W programie nie uwzględniono nowotworów.

Dostępne informacje dotyczące skuteczności programu NHS Health Check zostały przedstawione w raporcie opracowanym przez Primary Care Unit (University of Cambridge), we współpracy z RAND Europe, z 2017 r. Istnieją dowody na to, że ww. program NHS Health Check pozwala na wykrycie czynników ryzyka i chorób: na 3 do 4 osób biorących udział w programie u jednej osoby jest notowane podwyższone ciśnienie krwi, u 1 na 30-40 badanych jest diagnozowane nadciśnienie, u 1 na 80–200 przypadków diagnozuje się cukrzycę. Na każde 6–10 osób biorących udział w programie, u jednej osoby ryzyko wykształcenia się choroby sercowo-naczyniowej ma wartość ≥20%. Bazując na modelu opracowanym na podstawie danych z realizacji NHS Health Check oszacowano, że aktualne podejście w realizacji programu może zapobiec około 1 000 nieśmiertelnym i 200 śmiertelnym przypadkom choroby sercowo-naczyniowej rocznie.

Program pilotażowy dla osób w wieku co najmniej 40 lat przygotowano zgodnie z wytycznymi klinicznymi w obszarze kardiologii i onkologii oraz w oparciu o rozwiązania organizacyjne przyjęte m.in. w Wielkiej Brytanii i Austrii.

Etap legislacyjny: projekt trafił do konsultacji.