Czy analiza ekonomiczna jest pomocna w staraniach o kontrakt z NFZ na kolejne lata

Analiza ekonomiczna zrealizowanych świadczeń zdrowotnych wynikających z kontraktu z NFZ oraz wszystkich kosztów, które ponosi placówka to działania podejmowane przez Szpital Powiatowy w Rawiczu Sp. z o.o. Mają one ułatwić podpisanie umowy z NFZ na kolejne lata. Dodatkowo jednostka, żeby zwiększyć swoje szanse na umowę z publicznym płatnikiem, uzupełnia brakującą aparaturę. W ten sposób chce spełnić szczegółowe, często zmieniające się, warunki umów z NFZ.

Dla szpitala w Rawiczu okres kontraktowania jest najbardziej wymagającym etapem w ciągu roku.
Całoroczne przygotowania w Szpitalu Powiatowym w Rawiczu skupiają się głównie na zbliżającym się procesie kontraktowania.
Choć kontraktowanie odbywa się raz do roku, Szpital w Rawiczu angażuje się w jego planowanie przez większość czasu.

Kontraktowanie to najtrudniejszy czas w rocznym okresie funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej. Szpital Powiatowy w Rawiczu (woj. wielkopolskie) przygotowuje się do tego zadania praktycznie przez cały rok.

W placówce realizowane są następujące zakresy świadczeń zdrowotnych: lecznictwo szpitalne, ambulatoryjna opieka specjalistyczna (AOS), świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze długoterminowe w zakładzie opiekuńczo leczniczym (ZOL), ratownictwo medyczne, ambulatoryjne świadczenia diagnostyczne kosztochłonne oraz część z zakresu POZ - nocną i świąteczną, stacjonarną i wyjazdową opiekę lekarską, stacjonarną opiekę pielęgniarską oraz transport sanitarny.

Z końcem tego roku wygasają:

trzyletnia umowa na ratownictwo medyczne,
dwuletnia umowa na część z zakresu POZ,

oraz kończą się:

drugi rok trzyletniej umowy na lecznictwo szpitalne,
drugi rok trzyletniej umowy na AOS,
drugi rok trzyletniej umowy na ZOL,
drugi rok trzyletniej umowy na świadczenia diagnostyczne kosztochłonne.

Zakład opieki zdrowotnej będzie zawierał nowe umowy na kolejny, trzyletni okres z zakresu ratownictwa medycznego oraz POZ. W pozostałych przypadkach będą uzgadniane z płatnikiem nowe warunki cenowe i ilościowe na kolejny rok obowiązywania umowy.

Fakt, że kontraktowanie świadczeń zaczyna się tak późno jest utrudnieniem dla świadczeniodawcy. Taka sytuacja powtarza się już kolejny rok. Żeby stworzyć dobry plan finansowo-rzeczowy dla szpitala na rok następny, menedżerowie ZOZ powinni znać warunki realizacji umów najpóźniej na koniec października.

Nie ma jednorodnego kontraktowania w całym kraju. Każde województwo ma swoje ustalenia dotyczące np. okresu czasu, na jaki zawiera umowy na poszczególne rodzaje świadczeń zdrowotnych. Z różnych względów, zwykle leżących po stronie płatnika, bardzo często występują roczne okresy umowne. Najdłuższy okres, na jaki NFZ zawiera umowy to trzy lata. Są również województwa, gdzie okresy umowne są krótsze niż jeden rok, co utrudnia, a w zasadzie uniemożliwia, właściwe zaplanowanie normalnego, rocznego funkcjonowania ZOZ.

Realizacja kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia wymusza dokonywanie comiesięcznej analizy wartości zrealizowanej umowy, wykonanych nadlimitów oraz śledzenia wartości zrealizowanych świadczeń w stosunku do upływu czasu.

Dzielenie kontraktu na poszczególne miesiące

Żeby było to łatwiejsze, w zakładzie dzieli kontrakt roczny na poszczególne miesiące. Dzięki temu można uzyskać średnie miesięczne limity kontraktu. Są one przekazywane kierownikom oddziałów i innych komórek zaangażowanych w realizację umowy z płatnikiem. Kierownicy oddziałów starają się nie przekraczać limitów miesięcznych.

Sezonowość przyjęć

Podczas realizacji umowy za dany miesiąc trzeba uwzględnić sezonowość przyjęć. Jest ona szczególnie widoczna na oddziale dziecięcym. Od jesieni do wiosny liczba przyjęć dzieci na oddział gwałtownie rośnie. W okresie letnim zwykle występuje sytuacja, że miesięczne limity nie są realizowane.

W pozostałych oddziałach sezonowość nie ma tak dużego wpływu na realizację kontraktu.

Wartość nadlimitów

W planowaniu kontraktu uwzględnia się wartość nadlimitów. Te informacje mogą wskazywać zwiększone zapotrzebowanie ze strony pacjentów na określony rodzaj świadczeń zdrowotnych. Następnie dane te porównuje się z kategoriami tego samego typu z roku poprzedniego lub dwóch lat. Informacje zaprezentowane w ten sposób, mogą być argumentem za zwiększeniem kontraktu w negocjacjach z płatnikiem.

Wartość hospitalizacji pacjentów w ramach nadlimitów

Analizie poddaje się również wartość hospitalizacji pacjentów w ramach nadlimitów, które były spowodowane koniecznością ratowania życia i zdrowia pacjentów. Ten wskaźnik jest wykorzystywany przez placówkę podczas negocjacji warunków kontraktu z płatnikiem.

Zestawienie planowanej wartości świadczeń, których realizację zakład przewiduje w roku następnym, pozwala na zaplanowanie przychodu od płatnika. Po doliczeniu przychodów z działalności innej niż medyczna, placówka może zaplanować całkowity przychód na rok następny.

Analiza ekonomiczna realizacji kontraktu z NFZ oraz pozostałych kosztów wspomaga kontrolę nad finansami placówki

Drugim, równie ważnym elementem przygotowań do kontraktowania jest analiza ekonomiczna realizacji kontraktu w danym roku oraz wszelkich kosztów ponoszonych przez placówkę.

W ewidencji księgowej rejestruje się koszty w ośrodkach podstawowej działalności medycznej. Żeby zorientować się w rentowności umów lub poszczególnych rodzajów świadczeń w ramach jednej umowy dokonujemy porównania z wpływami od płatnika ze sprzedaży świadczeń.

Zestawienie kosztów ZOZ z planowanymi przychodami

Żeby zaplanować, jaki wynik może osiągnąć jednostka, dokonuje się porównania zsumowanych kosztów z zaplanowanymi przychodami. Zarówno po stronie przychodów, jak i po stronie kosztów występują takie, które nie są związane z udzielaniem świadczeń medycznych. Po stronie przychodów są to głównie przychody z dzierżaw, odpłatnej działalności medycznej i przychody finansowe. Po stronie kosztów - koszty wynikające z utrzymania infrastruktury szpitalnej i pozostałego majątku, którym dysponuje placówka. W przypadku szpitala w Rawiczu jest to 20 budynków usytuowanych na działce o powierzchni ponad 5 ha.

Wartość zysku (zakłada się, że wynik będzie dodatni) powinna wystarczyć na realizację kontraktu, umożliwić dokonanie niezbędnych zakupów odtworzeniowych aparatury medycznej oraz zagwarantować środki na niezbędne remonty i modernizacje.

Realizacja szczegółowych warunków wynikających z umów z NFZ gwarantem przyjęcia oferty przez płatnika

Dodatkowo w placówce dokonuje się analizy zapisów szczegółowych warunków umów pod kątem ich spełnienia. Jeżeli nastąpiły zmiany (zwykle NFZ podwyższa wymagania), niezbędne jest np. uzupełnienie brakującej aparatury. W przeciwnym razie fundusz może odrzucić ofertę danego zakładu.

Warto dodać, że wprowadzono możliwość przeprowadzenia dodatkowego konkursu dla tych zakładów opieki zdrowotnej, które nie spełniają wszystkich wymogów. NFZ może przeprowadzić takie dodatkowe postępowanie, gdy nie zakontraktuje wszystkich zaplanowanych świadczeń. Jednak cena uzyskana przez świadczeniobiorcę będzie niższa od tej, którą oferował płatnik w pierwszym postępowaniu konkursowym.

Wyposażona w takie informacje placówka może przystąpić do kontraktowania. Tu zwykle następuje zderzenie oczekiwań menedżerów ZOZ dotyczących pożądanej wartości kontraktu z tym, co może zaoferować publiczny płatnik.

Autor: Janusz Atłachowicz, prezes zarządu Szpitala Powiatowego w Rawiczu sp. z o.o., wiceprezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Menedżerów Opieki Zdrowotnej