Podwyżki w ochronie zdrowia od 1 lipca 2022: Do której grupy zaliczyć pielęgniarki ze średnim i wyższym wykształceniem?

Rozporządzenie ministra zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami wskazuje, że na stanowisku pielęgniarki wymagane jest posiadanie tytułu magistra na kierunku pielęgniarstwo albo licencjat pielęgniarstwa bądź średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka.

Tym samym osoby zatrudnione na tym stanowisku mogą mieć różny poziom wykształcenia. Oznacza to, że zarówno pracownik mający średnie wykształcenie, jak i pracownik z wykształceniem wyższym, spełniają wymagania kwalifikacyjne wynikające z rozporządzenia. Każdy z tych pracowników powinien być wówczas kwalifikowany do odpowiedniego współczynnika pracy.

Według znowelizowanej treści załącznika do ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (dalej unwz) pielęgniarki zakwalifikowano do trzech grup według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku:

• grupa 2 – pielęgniarka z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia – współczynnik pracy 1,29;
• grupa 5 – pielęgniarka z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim; pielęgniarka z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją, albo pielęgniarka ze średnim wykształceniem i specjalizacją – współczynnik pracy 1,02;
• grupa 6 – pielęgniarka z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie studiów I stopnia; pielęgniarka z wymaganym średnim wykształceniem, która nie ma tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia – współczynnik pracy 0,94.

Kwalifikacje wymagane od pracownika na danym stanowisku (aby właściwie ustalić współczynnik pracy zgodnie z załącznikiem do ustawy) określono przede wszystkim w treści rozporządzenia ministra zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami.

Jeżeli pracodawca nie określił kwalifikacji, jakich wymaga na danym stanowisku na wyższym poziomie bądź kwalifikacji dodatkowych, dokonując przyporządkowania wymaganych kwalifikacji do określonego stanowiska, posługujemy się wyłącznie rozporządzeniem ministra zdrowia z 20 lipca 2011 r.

Oznacza to, że zarówno pracownik ze średnim wykształceniem, jak i pracownik z wykształceniem wyższym, spełniają wymagania kwalifikacyjne wynikające z rozporządzania. Każdego z tych pracowników należy zakwalifikować do odpowiedniego współczynnika pracy, tj. w przypadku wykształcenia wyższego do grupy 5, a w stosunku do wykształcenia średniego do grupy 6.

Warto zaznaczyć, że nie stoi to w sprzeczności z zasadą niedyskryminacji wynikającą z przepisów Kodeksu pracy, zgodnie z którymi pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości.

Orzecznictwo sądów wskazuje bowiem, że nie stanowi naruszenia zasady równego traktowania sytuacja, w której pracodawca wykaże, że kierował się obiektywnymi powodami, w tym realizacją obowiązujących przepisów dotyczących wynagrodzeń (wyrok SN z 7 kwietnia 2011 r., sygn. akt I PK 232/10, OSNP 2012, nr 11–12, poz. 133).

Decydując o tym, do której grupy zakwalifikować pielęgniarkę z wyższym wykształceniem ze specjalizacją z zakresu pielęgniarstwa pediatrycznego, istotne jest ustalenie, czy posiadaną przez pielęgniarkę zatrudnioną na stanowisku specjalisty pielęgniarki specjalizację uzyskała ona w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania bądź w innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.

Jak widać, zakres możliwych specjalizacji jest bardzo szeroki. Ewentualne uszczegółowienie tych kwestii mogłoby nastąpić np. w treści regulacji wewnętrznych podmiotu leczniczego. Jednak wobec braku szczegółowej regulacji specjalizację z zakresu pielęgniarstwa pediatrycznego należy w tym przypadku uwzględnić.

Aby odpowiedzieć na zadane pytanie, należy jednak ustalić, jakie wymagania kwalifikacyjne obowiązują w danym podmiocie na stanowisku pielęgniarki i czy dla danego stanowiska wymagane jest posiadanie tytułu magistra pielęgniarstwa i specjalizacji. Należy bowiem zwrócić uwagę, że załącznik do unwz określa współczynniki pracy dla grup zawodowych według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku.

O możliwości zakwalifikowania do określonej grupy zawodowej według załącznika przesądzają więc kwalifikacje, jakie są wymagane na danym stanowisku pracy, nie zaś kwalifikacje rzeczywiście posiadane przez pracownika. O tym, jakie kwalifikacje wymagane są na danym stanowisku, przesądza treść rozporządzenia ministra zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami – w przypadku pracowników podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami, a w pozostałych przypadkach – wymagania określone przez pracodawcę.