Od 1 lipca 2022 r. podwyżki w ochronie zdrowia. Sprawdź, ile wyniosą

Na mocy znowelizowanych przepisów, poziomy wynagrodzeń wzrosły od 17 do 41%, w zależności od grupy. Nowelizacja ustawy spowodowała wydatki po stronie NFZ i budżetu państwa na poziomie około 7,2 mln zł w drugim półroczu 2022 roku.

Zmiany wprowadziły:

• nowy podział na grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku pracy oraz nowe wysokości współczynników pracy, zgodnie ze stanowiskiem Trójstronnego Zespołu do Spraw Ochrony Zdrowia;

• zmianę określanych w porozumieniu albo zarządzeniu zasad wynagradzania pracowników innych niż pracownicy działalności podstawowej, ze średnim wzrostem wynagrodzeń w danym podmiocie leczniczym, w taki sposób, aby wynagrodzenia tych osób zapewniały wysokość odpowiadającą adekwatnemu średniemu wzrostowi wynagrodzenia w danym podmiocie w ustalonym okresie;

• dodanie przepisu zobowiązującego podmiot leczniczy będący pracodawcą do określenia w umowie o pracę każdego pracownika objętego zakresem ustawy informacji o grupie zawodowej, do której powinien być przypisany w związku z kwalifikacjami wymaganymi na zajmowanym stanowisku pracy.

Zaproponowane przez Ministerstwo Zdrowia zmiany w nowelizacji są realizacją ustaleń zawartych w ramach Trójstronnego Zespołu do Spraw Ochrony Zdrowia z 5 listopada 2021 r.

To istotne, że w tej sprawie porozumiały się trzy strony: strona społeczna, pracodawcy i rząd.

Współczynniki pracy od 1 lipca 2022 r. podniesiono dla wszystkich grup zawodowych pracowników medycznych oraz okołomedycznych. Skutkuje to znacznym wzrostem kwot najniższych wynagrodzeń zasadniczych.

Jedną z istotnych zmian jest przeniesienie do grupy z wyższym współczynnikiem pielęgniarek i położnych na stanowiskach pracy, na których wymagane jest posiadanie wykształcenia średniego.

Te z największym doświadczeniem zawodowym zrównano pod względem współczynnika pracy z pracownikami medycznymi z wyższym wykształceniem na poziomie studiów pierwszego stopnia.

Oznacza to podwyższenie wysokości najniższego wynagrodzenia o ponad 41%, czyli o kwotę 1.550 zł. Podobnie nowelizacja ustawy traktuje ratowników medycznych ze średnim wykształceniem.

Resort zdrowia podał, że podwyżki najniższego wynagrodzenia zasadniczego od 1 lipca 2022 r. wyniosły:

• dla grupy lekarzy specjalistów (II stopień): z 6.769 zł do 8.210 zł – wzrost o 1.441 zł;
• dla grupy lekarzy ze specjalizacją I stopnia: z 6.201 zł do 8.210 zł – wzrost o 2.009 zł;
• dla grupy obejmującej magistrów pielęgniarstwa, fizjoterapii, farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych ze specjalizacją: z 5.478 zł do 7.304 zł – wzrost o 1.827 zł;
• dla grupy obejmującej magistrów pielęgniarstwa, farmaceutów, fizjoterapeutów, diagnostów laboratoryjnych bez specjalizacji: z 4.186 zł do 5.775 zł – wzrost o 1.590 zł;
• dla grupy obejmującej ratowników medycznych, pielęgniarki ze średnim wykształceniem: z 3.772 zł do 5.323 zł – wzrost o 1.550 zł;
• dla grupy opiekunów medycznych: z 3.772 zł do 4.870 zł – wzrost o 1.097 zł;
• dla grupy obejmującej sanitariuszy i salowe: z 3.049 zł do 3.680 zł – wzrost o 632 zł.

Porównując nowe rozwiązania, podwyżki kwotowo są – jak widać – znaczące. W przypadku wszystkich grup lekarzy wynagrodzenia rosną o ponad 1 tys. zł, najwięcej – ponad 2 tys. zł – zyskają lekarze z pierwszym stopniem specjalizacji.

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej podkreśla, że zaproponowane współczynniki w istotny sposób odbiegają od oczekiwań środowisk medycznych i prowadzą do spłaszczania poziomu wynagradzania w poszczególnych grupach zaszeregowania.

Przykładowo pielęgniarka ze średnim wykształceniem ma zarabiać 5.322 zł, czyli niewiele mniej niż lekarz bez specjalizacji.

Według prezesa NIL sprawia to, że różnice między osobą kierującą zespołem pracowników medycznych – lekarzem a pozostałymi osobami wykonującym inne zawody medyczne nie oddają różnicy w kwalifikacjach tych osób. Trudno się z tym nie zgodzić.

Dlatego NIL postuluje, aby minimalne wynagrodzenie lekarzy i lekarzy dentystów ze specjalizacją wynosiło trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Projekt przewiduje dla tych osób współczynnik o ponad połowę niższy.

NIL oczekuje, że wskaźnik dla lekarzy i lekarzy dentystów w trakcie specjalizacji wyniesie 2,5. Samorząd lekarski chce ustawowego określenia szybkiej ścieżki dojścia do oczekiwanych poziomów minimalnego wynagradzania, przy czym obecnie wynagrodzenie dla lekarzy specjalistów nie powinno być niższe niż 2-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Resort zatem proponuje 8.210,67 zł, a NIL oczekuje 11.325 zł. Jak nietrudno zauważyć, wbrew dobremu wrażeniu, jakie wywołują kwoty podwyżek, w zestawieniu z oczekiwaniami, a także rozłożeniem ich między poszczególne grupy zaszeregowania, mogą one budzić pewne kontrowersje.

Te rozważania to tylko jedna ze sfer, które wywołują w środowisku medycznym konsternacje, powodując wątpliwości co do tego, czy resort na pewno odpowiednio przygotował się do wprowadzenia zmian.

Kolejna z nich wcale nie jest jaśniejsza: struktura wynagrodzeń minimalnych budzi wątpliwości, natomiast źródła ich sfinansowania – obawy, które podzielają zarówno organizacje pracowników, jak i pracodawców. Co więcej, już podczas niedawnego posiedzenia sejmowej Komisji Zdrowia, poświęconego wynagrodzeniom w sektorze medycznym nie tylko posłowie opozycji, ale również PiS (a także przedstawiciele związków zawodowych) dopytywali o to, czy na realizację ustawy NFZ przekaże podmiotom medycznym posiadającym kontrakt dodatkowe środki, w wystarczającej wysokości.

Będą one niemałe, bo koszty realizacji ustawy tylko po stronie świadczeniodawców w systemie publicznym w Ocenie skutków regulacji oszacowano na ok. 7,2 mld zł (ponad 6,9 mld zł będzie pochodzić z NFZ).

Tak naprawdę projekt zmian przepisów ustawy nie określa, kto będzie finansował podwyżki wynagrodzeń, zwłaszcza w podmiotach niemających kontraktów z NFZ.

Pojawiają się opinie, że być może minister zdrowia ma w planach zabezpieczenie finansowe, ale nie ma na ten temat żadnej wzmianki w treści projektowanej ustawy, ani w uzasadnieniu.

W ocenie środowiska medycznego, w ustawie powinno być wskazane, że w ramach świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (w ramach umów NFZ), podwyżki będą sfinansowane ze środków publicznych. Warto wskazać także, że skutki finansowe projektowanych zmian legislacyjnych dotkną w równym stopniu sektor usług medycznych, realizujących świadczenia medyczne na zasadach rynkowych, bez szans na dodatkowe środki z NFZ.

Zasadne wydaje się zatem wyłączenie podmiotów prywatnych z proponowanego schematu podwyżkowego, skoro sektor ten od wielu lat samodzielnie i z powodzeniem zapewnia pacjentom dostęp do świadczeń medycznych, troszcząc się o zapewnienie zarówno doskonałości klinicznej, jak i efektywności kosztowej.

Organizacja Pracodawców Rzeczpospolitej Polskiej apeluje o zabezpieczenie odpowiednich środków finansowych, będących w dyspozycji NFZ, przez urealnienie nakładów przeznaczanych na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz o zmianę modelu finansowania świadczeń.

W przekazanym w ramach konsultacji publicznych stanowisku pojawia się głos, że sytuacja polskiego pacjenta z roku na rok uległa pogorszeniu.

Pogorszeniu uległa również sytuacja finansowa podmiotów leczniczych. Spadek realizacji procedur i liczby pacjentów, którym udzielono świadczeń zdrowotnych, to wciąż narastający problem tzw. długu zdrowotnego.

Do tego dochodzi jeszcze niezwykle dynamiczny wzrost kosztów działalności podmiotów leczniczych oraz nierówne ich traktowanie.

Już ponad miesiąc lekarze Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia czekają na stanowisko ministra zdrowia i prezesa NFZ w sprawie budzącej mnóstwo wątpliwości „ustawy podwyżkowej”. Zamiast odpowiedzi otrzymali informację o przekazaniu sprawy do rozpatrzenia przez prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

– Takie odbijanie piłeczki jest niepoważne i mało w porządku wobec świadczeniodawców ochrony zdrowia, którzy już teraz borykają się z problemami finansowo-organizacyjnymi – komentuje Bożena Janicka, prezes PPOZ.

Dokładnie 19 lipca świadczeniodawcy PPOZ wysłali pismo do ministra zdrowia i prezesa NFZ, w którym poinformowali, że nie zgadzają się z głęboko niesprawiedliwym podziałem środków na podwyżki dla pracowników ochrony zdrowia. Zaznaczyli, że zaniżanie wysokości środków niezbędnych do pokrycia wzrostów wynagrodzeń w podstawowej opiece zdrowotnej grozi odchodzeniem personelu z podstawowej opieki zdrowotnej lub upadłością już dziś niedofinansowanych placówek POZ.  

PPOZ nie jest jedyną organizacją, która zgłosiła swoje zastrzeżenia do „ustawy podwyżkowej” (takich organizacji i podmiotów jest co najmniej kilkanaście).

Minister zdrowia poinformował o kwotach gwarantowanych najniższych wynagrodzeń pracowników medycznych i niemedycznych wymaganych od 1 lipca 2023 r.

Minimalne wynagrodzenia lekarzy, pielęgniarek i diagnostów wzrosną w połowie tego roku średnio o 713 zł. Od podwyższonych wynagrodzeń obliczane będą też dodatki, np. stażowy i za pracę w nocy. Lekarz bez specjalizacji zarobi minimum 7551,92 zł, nie licząc dodatków. Jak będą wyglądać inne wynagrodzenia w sektorze zdrowia w drugiej połowie roku?

Zmiany obowiązywać będą od 1 lipca 2023 r. – zgodnie z ustawą o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Regulacja ta określa najniższe gwarantowane wynagrodzenia.

W praktyce oznacza to, że pensje: lekarzy, pielęgniarek i diagnostów – nie mogą być niższe, ale mogą być wyższe - od tych określonych w przepisach.