Jak zapobiegać stresowi w pracy

Zjawisko stresu w pracy jest już od wielu lat analizowane i poruszane w przestrzeni publicznej przez ekspertów. Wyniki badań jednoznacznie wskazują na negatywne konsekwencje stresu utrzymującego się w danym miejscu pracy bezpośrednio na pracowników i pracodawców. Mniejsza efektywność pracy, momenty dekoncentracji przy wykonywaniu zadań, czy wewnętrzne konflikty w zespołach - to tylko niektóre konsekwencje, które bezpośrednio wpływają na wyniki firmy. Rzadko jednak poszczególne obszary stresu są omawiane w szerszym kontekście, a co więcej świadomość, w jaki sposób sobie z tym zjawiskiem radzić, w dalszym ciągu jest ograniczona.

Określenie pracy jako stresującej na stałe wpisało się do naszego potocznego języka. Rzadko jednak mówimy o dokładnych obszarach, które przekładają się na ocenę środowiska pracy oraz zdrowie pracowników. Jednym z takich zjawisk jest tzw. efekt roli. Pojawia się w momencie niedoprecyzowania obowiązków, które ma spełniać pracownik na danym stanowisku pracy. W wielu przypadkach doświadczają go osoby młode stażem pracy, czego skutkiem jest niska efektywność takiego pracownika, przygnębienie czy konflikty z zespołem i kierownikiem. W celu uniknięcia tego efektu należy doprecyzować nasze wymagania względem zatrudnianej osoby jeszcze przed podjęciem przez nią pracy, by dokładnie znała swój zakres obowiązków na stanowisku. Pokrewnym z efektem roli, innym najczęstszym źródłem stresu w firmach jest lęk przed porażką. Ile razy zdarzyło się nam odłożyć w realizacji bądź porzucić trudne zadanie tylko i wyłącznie z przekonania, że nie będzie wykonane wystarczająco dobrze? Praktycznie każdy zetknął się z taką sytuacją. Powszechny lęk przed porażką nie pozwala na rozwój osobisty, wykraczanie poza strefę komfortu, a także wpływa na zdrowie psychiczne, skutecznie obniżając samoocenę. Odkładanie w czasie realizacji takich zadań wymiernie uderza także w budżet pracodawcy, spowalniając realizację projektów. Warto pamiętać, że dobry kierownik potrafi skutecznie i efektywnie rozdzielić zadania względem ich trudności i zaangażowania, zachęcając do realizacji bardziej wymagających czynności w pierwszych godzinach pracy. Co więcej, przełożony powinien umiejętnie wskazywać porażki i błędy, bez zbędnego uderzania opinią personalną w pracownika – przecież każdy z nas popełnia błędy i najlepiej się na nich uczy, więc należy traktować je jako lekcje.

Przedłużający się stres sprzyja rozwojowi zaburzeń psychosomatycznych oraz chorób układu krążenia. Jeden z eksperymentów, który potwierdził obawy naukowców, dotyczył pracy w stresujących warunkach grupy 360 robotników. Okazało się, że osoby, które wykonywały odpowiedzialne, złożone zadania przez 2 lata, ujawniły znaczny wzrost ciśnienia krwi, tętna oraz temperatury skóry, w porównaniu, do osób, które nie miały tak odpowiedzialnych obowiązków. Pierwsza grupa znacznie dłużej wracała do stanu równowagi, kiedy czynniki stresujące przestały już na nią oddziaływać. Te wyniki świadczą również o ogólnym niższym poziomie odporności jako efekcie stresującej, dwuletniej pracy. Przegląd innych 12 badań nad stresem i chorobami serca również wskazał pozytywny związek pomiędzy stresem w pracy a prawdopodobieństwem pojawienia się chorób układu krążenia i to także na stanowiskach pracy o charakterze umysłowym.

Stres rozkręca spiralę kosztów w firmach we wszystkich sektorach gospodarki. Zmniejszenie efektywności pracy, wypalenie zawodowe pracowników, czy wewnętrzne konflikty w zespołach to pierwsze sygnały do rozpoczęcia działań zapobiegawczych. Warto pamiętać o wsparciu społecznym, które istotnie wpływa na zniwelowanie czynników stresu i poprawę ogólnego stanu zdrowia, a co za tym idzie zwiększa efektywność pracownika i jego dobrostan.