Kwestie związane z obowiązkiem zachowania w tajemnicy informacji na temat pacjenta reguluje ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn.: Dz.U. 2012 r. poz. 159, dalej „ustawa”).
Kiedy można udostępnić dane pacjenta
Jak się ma prawo pacjenta do zachowania informacji na jego temat w tajemnicy a ustawa o ochronie danych osobowych? Czy ustawa o ochronie danych osobowych reguluje kwestie związane z udostępnianiem danych osobowych dotyczących pacjentów?
W myśl art. 13 ustawy, „pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego”. Z kolei art. 14 ust. 2 i 2a ustawy wymienia wyjątkowe sytuacje, kiedy udostępnienie danych objętych tajemnicą jest jednak dozwolone, a czasami nawet nakazane.
Jak ma się ten obowiązek do ustawy o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2014, poz. 1182 z późn. zm.)? Zgodnie z art. 5 ustawy o ochronie danych osobowych, „jeżeli przepisy odrębnych ustaw, które odnoszą się do przetwarzania danych, przewidują dalej idącą ich ochronę, niż wynika to z niniejszej ustawy, stosuje się przepisy tych ustaw”. Z uwagi na fakt, że ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta reguluje kwestię obowiązku zachowania w tajemnicy informacji, w tym danych osobowych, chroniąc te dane w większym stopniu (bo ogranicza i określa katalog sytuacji, w których można dane osobowe przekazać), w tym właśnie zakresie wyłącza ona stosowanie ustawy o ochronie danych osobowych.
Istotna jest również odpowiedź na pytanie, jaki dokładnie jest zakres wyłączenia ustawy o ochronie danych osobowych, o którym mowa. Ustawa o ochronie danych nie odpowiada nam wprost na pytanie komu możemy przekazać dane osobowe, ale pod jakim warunkiem możemy je przetwarzać (zrównuje zatem przesłanki legalizujące samo przetwarzanie z ich przekazywaniem). Z kolei ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta określa w jakich sytuacjach informacje dot. pacjenta mogą być przekazane. Co warto podkreślić, w wielu konkretnych przypadkach będą to wymogi surowsze niż wynikające z samej ustawy o ochronie danych osobowych (dotyczy to szczególnie tzw. danych zwykłych).
Zatem dane dotyczące pacjenta możemy udostępnić wyłącznie, jeżeli:
-
tak stanowią przepisy odrębnych ustaw;
-
zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób;
-
pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy;
-
zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń;
-
jest prowadzone postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.
Konflikt między obydwiema ustawami nie zachodzi w sytuacji, gdy pacjent nie żyje. Obowiązek zachowania informacji o zmarłym pacjencie z ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta ciągle obowiązuje, jednak nie ma zastosowania do tego typu informacji ustawa o ochronie danych osobowych. Wynika to z definicji danych osobowych zawartej w art. 6 ustawy. O danych osobowych możemy mówić tylko, gdy informacje dotyczą żyjącej osoby fizycznej.
Oczywiście należy cały czas pamiętać, że do przekazywania (udostępniania) danych dotyczących pacjentów stosujemy co do zasady pozostałe obowiązki wynikające z ustawy o ochronie danych osobowych a ciążące na administratorze danych i pośrednio na jego pracownikach (a więc również osobach wykonujących zawód medyczny). Będą to przykładowo:
- Obowiązki informacyjne określone w art. 24 i 25 ustawy o ochronie danych osobowych
- Obowiązek odnotowywania faktu udostępnienia danych osobowych w systemie informatycznym - § 7 pkt 1 ppkt 4 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych.
Słowa kluczowe:
ochrona danych osobowychUzyskaj nieograniczony dostęp do SerwisZOZ.pl
- Aktualne informacje o zmianach prawnych
- Indywidualne konsultacje e-mail z ekspertem (odpowiedź w 48 h)
- Bazę 3500 porad ekspertów, gotowych wzory dokumentów i procedur