System informacji w ochronie zdrowia niekonstytucyjny

Wobec konstytucyjnego wymagania, aby ograniczenie prawa do prywatności i autonomii informacyjnej było dokonywane w drodze ustawy jest niezbędne, aby ustawa wyznaczała przedmiot rejestrów medycznych tworzonych przez ministra oraz wyraźnie ustalała dane, które mogłyby być gromadzone w tych rejestrach. 7 stycznia został opublikowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 grudnia 2014 r. (Dz.U. poz. 16). Za niezgodne z Konstytucją zostało uznanych kilka przepisów ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia.

15 lipca 2014 r. i 18 grudnia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznawał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący dopuszczalności tworzenia rejestrów medycznych w drodze rozporządzenia Ministra Zdrowia.

18 grudnia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

  1. art. 20 ust. 1 w związku z art. 19 ust. 1 ustawy z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia w zakresie, w jakim przewiduje określenie przedmiotu rejestrów medycznych przez ministra w drodze rozporządzenia, jest niezgodny z art. 47 oraz art. 51 ust. 1, 2 i 5 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji;

  2. art. 20 ust. 1 pkt 5 tej ustawy w części, w jakiej przewiduje, że w rozporządzeniu minister określa zakres i rodzaj danych przetwarzanych w rejestrze spośród danych określonych w art. 19 ust. 6 tej ustawy, jest niezgodny z art. 47 oraz art. 51 ust. 1, 2 i 5 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji;

  3. art. 20 ust. 1 w związku z art. 19 ust. 1 tej ustawy w zakresie, w jakim przewiduje określenie przedmiotu rejestrów medycznych przez ministra w drodze rozporządzenia, jest niezgodny z art. 92 ust. 1 konstytucji, przy czym rejestry utworzone przed dniem ogłoszenia niniejszego wyroku nadal mogą być prowadzone.

Zyskaj darmowy dostęp do portalu serwiszoz.pl. Gwarantujemy, że znajdziesz na nim odpowiedzi na nurtujące Cię pytania! Nic za to nie zapłacisz. Zarejestruj się. To zajmie tylko 15 sekund!>>

Badając zasadność zarzutu dotyczącego naruszenia konstytucyjnego wymagania ustawowej formy ograniczeń prawa do prywatności i autonomii informacyjnej jednostki, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że samo przyznanie ministrowi kompetencji do tworzenia rejestrów medycznych w drodze rozporządzenia nie narusza tego wymagania. Jednak niezbędne jest, aby w ustawie wyznaczony został przedmiot rejestrów oraz aby wyraźnie zostały w niej ustalone dane, które mogłyby być gromadzone w tych rejestrach. Ustawa w obecnym kształcie nie wyznacza przedmiotu poszczególnych rejestrów i nie precyzuje, jakich lub jakiego rodzaju zachorowań, chorób, stanu zdrowia, metod leczenia, diagnozowania, monitorowania postępów w leczeniu oraz zagrożeń związanych z występowaniem których chorób, mają one dotyczyć. Ponadto ustawa nie określa jakie „inne dane”, o których mowa w art. 19 ust. 6 ustawy, mogą być przetwarzane w rejestrach tworzonych przez ministra. Odnosząc się do zarzutu dotyczącego niespełnienia wymagań określonych w art. 92 ust. 1 Konstytucji, Trybunał stwierdził, że kwestionowane przepisy nie określają precyzyjnie przedmiotu rozporządzeń, czyli zakresu spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu.

Trybunał wypowiedział się również w przedmiocie skutków swojego wyroku. Wskazał, że dopóki w ustawie nie zostanie doprecyzowany przedmiot rozporządzeń, nie będzie dopuszczalne tworzenie nowych rejestrów medycznych przez ministra w drodze rozporządzeń. Trybunał zauważył, że dyspozycja normy, stosownie do której „tworzy się” określone rejestry, została zrealizowana wraz z wejściem w życie poszczególnych rozporządzeń. Utrata mocy obowiązującej przepisu, na podstawie którego norma ta obowiązywała, nie spowoduje automatycznej eliminacji skutku w postaci uprzedniego utworzenia poszczególnych rejestrów medycznych. Funkcja kreacyjna omawianych rozporządzeń powoduje, że zakresowe orzeczenie o niezgodności z Konstytucją przepisu ustawowego upoważniającego do wydania rozporządzenia nie powoduje likwidacji rejestrów utworzonych na podstawie rozporządzeń wydanych przed ogłoszeniem niniejszego wyroku.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka, sprawozdawcą był wiceprezes TK Stanisław Biernat (sygn. akt K 33/13).

Autor: Wojciech Haniszewski e-zdrowie, system informacji w ochronie zdrowia 

Uzyskaj nieograniczony
dostęp do SerwisZOZ.pl

  • Aktualne informacje o zmianach prawnych
  • Indywidualne konsultacje e-mail z ekspertem (odpowiedź w 48 h)
  • Bazę 3500 porad ekspertów, gotowych wzory dokumentów i procedur
UZYSKAJ NIEOGRANICZONY DOSTĘP

Uzyskaj bezpłatny 24-godzinny dostęp do SerwisZOZ.pl

aktywuj dostęp testowy