Zgoda na zabieg u małoletniego dziecka również przez pełnomocnika

Przedmiotem sprawy, której dotyczyło zadane przez Sąd Okręgowy pytanie prawne, było wyrażenie zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych w postaci badań laboratoryjnych i gastroskopii małoletniej pacjentce.

Zgodnie z treścią art. 34 ust. 4 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz może wobec pacjenta małoletniego wykonać zabieg operacyjny albo zastosować metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla tego pacjenta, po uzyskaniu pisemnej zgody jego przedstawiciela ustawowego. W razie braku przedstawiciela ustawowego lub niemożności porozumienia się z nim, zezwolenia na zabieg może udzielić sąd opiekuńczy. Ojciec pacjentki, posiadający pełnie praw rodzicielskich, udzielił pełnomocnictwa wujkowi małoletniej, upoważniając go do występowaniu w jego imieniu we wszystkich sprawach związanych z wykonywaną władzą rodzicielską w stosunku do małoletniej. Działając na podstawie tegoż pełnomocnictwa, wujek małoletniej pacjentki udzielił zgody na udzielenie pacjentce opisanego wyżej zabiegu medycznego.

Zyskaj darmowy dostęp do portalu serwiszoz.pl. Gwarantujemy, że znajdziesz na nim odpowiedzi na nurtujące Cię pytania! Nic za to nie zapłacisz. Zarejestruj się. To zajmie tylko 15 sekund!>>

Szpital powziął jednak wątpliwości co do skuteczności wyrażenia takiej zgody nie przez samego przedstawiciela ustawowego małoletniej (jej ojca), ale przez jego pełnomocnika, w szczególności wobec ogólnego, bardzo szerokiego zakresu udzielonego pełnomocnictwa. W związku z tymi wątpliwościami, szpital wystąpił do właściwego sądu o wyrażenie zgody na zabieg i zgodę tę otrzymał.

Wujek małoletniej najpierw, jeszcze przed wydaniem przez sąd postanowienia w przedmiocie zezwolenia na zabieg, wniósł o umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego, powołując się na zgodę udzieloną już przez siebie, następnie zaś wniósł apelację od postanowienia sądu, zarzucając mu m.in. naruszenie art. 95 i 96 kodeksu cywilnego, umożliwiających dokonanie czynności prawnej przez upoważnionego stosownym pełnomocnictwem przedstawiciela. Wątpliwości sądu odwoławczego wzbudziła przede wszystkim sama możliwość wykonywania władzy rodzicielskiej za pośrednictwem pełnomocnika. Przyjętą w prawie polskim zasadą jest bowiem osobiste sprawowanie władzy rodzicielskiej przez rodziców. Przepisy nie wykluczają jednakże w żaden sposób ewentualnego udziału osób trzecich, upoważnionych przez rodziców dziecka, w wykonywaniu określonych czynności wchodzących w zakres władzy rodzicielskiej.

W związku z tym, sąd odwoławczy zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym, „czy rodzic  w  ramach  wykonywania  władzy  rodzicielskiej  może skutecznie  udzielić  pełnomocnictwa do  wyrażenia  zgody  na dokonanie zabiegu medycznego u jego małoletniego dziecka”. W odpowiedzi, w przywołanej uchwale, Sąd Najwyższy stwierdził, że „przedstawiciel ustawowy małoletniego dziecka może udzielić pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody przewidzianej w art. 34 ust. 3 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty”. Do tej pory nie zostało opublikowane uzasadnienie uchwały.