Zniesienie tajemnicy lekarskiej po śmierci pacjenta ułatwi procesy o błędy medyczne

Mimo wielu głosów krytyki ze strony środowiska lekarskiego ostatecznie przyjęto nowelizację przewidującą znaczący wyłom w obowiązku zachowania tajemnicy po śmierci pacjenta przez osoby wykonujące zawody medyczne. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów, osoba bliska dla pacjenta może wyrazić zgodę na ujawnienie tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny i samodzielnie określić zakres tego ujawnienia. Przy czym do ujawnienia tajemnicy nie może dojść, jeżeli inna osoba bliska zgłosi sprzeciw. Ale ustawodawca nie określa, w jakiej formie i w jakich okolicznościach owy sprzeciw mógłby zostać zgłoszony oraz jakie obowiązki w tym zakresie ciążą na lekarzach (np. obowiązek zapytania wszystkich osób bliskich dla pacjenta, czy nie wyrażają sprzeciwu).

Zyskaj darmowy dostęp do portalu serwiszoz.pl. Gwarantujemy, że znajdziesz na nim odpowiedzi na nurtujące Cię pytania! Nic za to nie zapłacisz. Zarejestruj się. To zajmie tylko 15 sekund!>>

Warto przypomnieć, że osobą bliską w rozumieniu ustawy o prawach pacjenta jest małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciel ustawowy, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu (np. konkubent) i osoba wskazana przez samego pacjenta. Na gruncie ustawy osobą bliską jest zatem np. teściowa, ale już nie rodzeństwo pacjenta, gdyż ustawodawca zastrzegł taką pozycję tylko dla krewnych w linii prostej (rodzice, dziadkowie, dzieci i wnuki pacjenta).

Jednocześnie osoby bliskie dla pacjenta będą miały prawo do wyrażenia zgody na zwolnienie z tajemnicy lekarskiej w toku postępowania karnego. W konsekwencji, nie będzie już koniecznym uzyskiwanie przez organy ścigania uprzedniej zgody sądu na zwolnienie z tajemnicy lekarza przesłuchiwanego w charakterze świadka.

Co istotne nowelizacja, nie wprowadza w życie żadnych zmian w zakresie dostępu do dokumentacji medycznej. Aktualna pozostaje treść art. 26 ust. 2 ustawy o prawach pacjenta, zgodnie z którym po śmierci pacjenta, prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia. Jeżeli pacjent nie upoważnił osoby bliskiej, to nie będzie ona miała uprawnień do domagania się udostępnienia dokumentacji medycznej zmarłego, a jedynie uzyskania informacji objętych tajemnicą (np. o przyczynach zgonu pacjenta, przebiegu ostatniej choroby).

W praktyce może zatem dochodzić do sporów na linii lekarz-osoby bliskie związanych z dopuszczalnym zakresem ujawnienia tajemnicy. Osoby bliskie, pomimo odmowy udostępnienia dokumentacji medycznej, będą domagały się ujawnienia de facto wszystkich informacji, które są w niej zgromadzone, tyle że w formie ustnej.

Ustawa z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2016 r. poz. 1070) weszła w życie 5 sierpnia 2016 r.