Problem z kwalifikacjami do wykonywania szczepień ochronnych

Zgodnie z art. 17 ust. 6 ustawy z 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, która weszła w życie 1 stycznia 2009 r., obowiązkowe szczepienia ochronne mogą przeprowadzać jedynie lekarze lub felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne, którzy mają określone przepisami kwalifikacje. Przepisy regulujące wskazane kwalifikacje weszły w życie dopiero w 2011 r. (rozporządzenie ministra zdrowia z 18 sierpnia 2011r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych – Dz.U. nr 182, poz. 1086).

Zyskaj darmowy dostęp do portalu serwiszoz.pl. Gwarantujemy, że znajdziesz na nim odpowiedzi na nurtujące Cię pytania! Nic za to nie zapłacisz. Zarejestruj się. To zajmie tylko 15 sekund!>>

Zgodnie z §6 ww. rozporządzenia obowiązkowe szczepienia ochronne mogą przeprowadzać jedynie osoby, które:

1. odbyły w ramach doskonalenia zawodowego kurs lub szkolenie w zakresie szczepień ochronnych i uzyskały dokument potwierdzający ich ukończenie lub

2. uzyskały specjalizację w dziedzinie, w przypadku której ramowy program kształcenia obejmował problematykę szczepień ochronnych na podstawie przepisów o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz przepisów o zawodach pielęgniarki i położnej.

Ustawodawca przewidział jednak w art. 67 pkt 3 ustawy okres przejściowy w zakresie niezbędnych kwalifikacji do 31 grudnia 2015 r. W świetle wskazanego przepisu szczepienia ochronne mogą do tego dnia wykonywać lekarze lub felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne, nieposiadający niezbędnych kwalifikacji, o ile mają 2,5-letnią praktykę w zakresie przeprowadzania szczepień ochronnych.

Przepisy nie regulują niestety, kto może organizować kurs lub szkolenie w zakresie problematyki szczepień ochronnych oraz jaki powinien być jego program i czas trwania. Należy jednak dopuścić ich organizowanie nie tylko przez CMKP, ale również organy Sanepidu oraz zarejestrowanych organizatorów kształcenia podyplomowego lekarzy i pielęgniarek, skoro kurs ten ma być realizowany w ramach doskonalenia zawodowego.

W przypadku uzyskania specjalizacji trudności może wywoływać ustalenie, czy program odbytej przez lekarza specjalizacji obejmował swoim zakresem również problematykę szczepień ochronnych. W praktyce, w znacznej mierze szczepienia ochronne realizowane są na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej, w konsekwencji problem może hipotetycznie dotyczyć lekarzy posiadających specjalizacje w dziedzinie:

- medycyny rodzinnej,

- pediatrii lub

- chorób wewnętrznych.

Analiza programów powyższych specjalizacji (zarówno nowych modułowych, jak i dotychczasowych) prowadzi do wniosku, że jedynie lekarze posiadający specjalizację w dziedzinie medycyny rodzinnej i pediatrii posiadają z tego tytułu uprawnienia do wykonywania szczepień ochronnych. Dodatkowo problematyka szczepień ochronnych znajduje się w programach szkolenia w dziedzinach chorób zakaźnych i epidemiologii. Należy jednak podkreślić, że lekarze w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w tych dziedzinach nie są uprawnieni do wykonywania obowiązkowych szczepień ochronnych, gdyż przepisy rozporządzenia wymagają w tym zakresie „uzyskania specjalizacji”, a nie ukończenia określonej części szkolenia.

W związku z tym celowe byłoby zweryfikowanie przez świadczeniodawców programów uzyskanych przez zatrudnionych lekarzy POZ i pielęgniarek specjalizacji na stronie Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (www.cmkp.edu.pl). W przypadku uznania, że nie mają oni uprawnień do wykonywania obowiązkowych szczepień ochronnych, należy rozważyć skierowanie ich na kurs w tym zakresie (np. organizowany przez CMKP lub innego organizatora kształcenia podyplomowego).

Nieposiadanie przez personel wymaganych przepisami kwalifikacji do wykonywania obowiązkowych szczepień ochronnych może stanowić podstawę do uznania przez NFZ, że umowa na świadczenia jest realizowana w sposób nienależyty. Konsekwencją może być nałożenie przez płatnika kary umownej do 2% kwoty zobowiązania (§30 ust. 1 pkt 2 lit. b załącznika do rozporządzenia ministra zdrowia z 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej).