Dyżur dopełni czas pracy

Uchwała została podjęta przez skład siedmiu sędziów w odpowiedzi na pytanie skierowane przez skład trzyosobowy. Sprawa dotyczyła sytuacji, w której lekarz, po odbyciu w danym dniu dyżuru medycznego bezpośrednio po godzinach pracy, korzystał z 11-godzinnego odpoczynku, co uniemożliwiało mu wykonywanie pracy w dniu kolejnym. Z uwagi na to, że w efekcie lekarz pracą poza dyżurami nie realizował obowiązującej go przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, jego pracodawca "dopełniał" ten wymiar pracy godzinami wypracowanymi przez lekarza w ramach dyżurów. Pytanie Sądu Najwyższego w składzie trzyosobowym dotyczyło tego, czy w przytoczonym przypadku lekarz może się domagać wynagrodzenia za czas nieprzepracowany właśnie z powodu korzystania z prawa odpoczynku po odbytym dyżurze.

Zyskaj darmowy dostęp do portalu serwiszoz.pl. Gwarantujemy, że znajdziesz na nim odpowiedzi na nurtujące Cię pytania! Nic za to nie zapłacisz. Zarejestruj się. To zajmie tylko 15 sekund!>>

Zgodnie z treścią art. 95 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej, do wynagrodzenia za pracę w ramach pełnienia dyżuru medycznego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy o wynagrodzeniu za pracę w godzinach nadliczbowych. Nie przesądza to jednak w żadnym wypadku o tym, co zdaje się potwierdzać przedmiotowa uchwała Sądu Najwyższego, że jeżeli łączny czas pracy lekarza w przyjętym okresie rozliczeniowym, w tym pracy odbywanej w formie dyżurów medycznych nie przekracza 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu, lekarzowi nie przysługuje żadne dodatkowe wynagrodzenie, w szczególności za pracę w godzinach nadliczbowych. Z podjętej przez Sąd Najwyższy uchwały zdaje się wynikać, że w przedstawionej sytuacji dyżury "uzupełniają" czas pracy zgodny z obowiązującą normą i jako takie nie stanowią pracy w godzinach nadliczbowych.

W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy zwrócił uwagę m.in. na różnice pomiędzy pracą w warunkach dyżuru medycznego a pracą ponadnormatywną, w szczególności pracą w godzinach nadliczbowych. Jak zaznaczono, podstawową różnicą, wynikająca z treści art. 95 ust. 4 ustawy o działalności leczniczej, jest tu dopuszczalność planowania dyżuru medycznego zarówno w ramach tygodniowej normy czasu pracy, jak również w zakresie poza tę normę wykraczającym. Nie ma zatem przeszkód ku temu, by dyżury medyczne były planowane w taki sposób, żeby dopełniały tygodniową normę pracy.

Sąd Najwyższy zaznaczył również, iż przepisy Kodeksu pracy dotyczące wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych w wypadku dyżurów medycznych stosuje się odpowiednio, a więc z uwzględnieniem specyfiki tej instytucji. Art. 95 ust. 4 ustawy o działalności leczniczej odnosi możliwość planowania dyżurów medycznych nie do normy dobowej czasu pracy, ale do normy tygodniowej, co zdaniem Sądu należy uwzględnić również przy ustalaniu należnego lekarzowi wynagrodzenia.

Sytuacja powinna przedstawiać się natomiast zupełnie inaczej, gdy pełnione dyżury wydłużają czas pracy lekarza w tygodniu ponad ustalone 37 godzin 55 minut. Należy przyjąć, iż w takim wypadku, oprócz dodatkowego wynagrodzenia za dyżur, lekarzowi przysługuje również dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, wykraczających poza tygodniowy wymiar czasu pracy.